Skip to main content
Outdated Browser

For the best experience using our website, we recommend upgrading your browser to a newer version or switching to a supported browser.

More Information

Poetry

Llywelyn’s Breath

By Iwan Llwyd
Translated from Welsh by the author

(at the Llanelwedd National Eisteddfod)

The border is near,
its rugged soil continuing
to sear its history on the face
of our language’s acres, our no man’s land.

Our language is Llywelyn’s
faint breath on these stones,
challenging others to utter it,
and stir over its existence.

I catch it, imagine it
as a leaden rain, a featherbed,
our soul, our secret,
blush of life, a little darling:

a moment, a messenger, a song,
a feint, a swooping owl,
the cry of an embrace,
a fright, raindrops, a dead

lock, a remembered knot,
an hour after dawn on a beach,
the legend of our conception,
a fire draught, a full house:

a barrel, a fulfilling,
the smell of a language, a country song,
an oath on a stone, a cry
echoing through the burial mounds:

the echo of the legends’ magic,
a continuation, a fragile life,
a price, a choice, an argument,
we ourselves, our breath . . .

Llywelyn’s faint breath
still alive for us here,
in Builth, where our exiled leader
sought entrance, knocked and knocked:

and the reply is still thrilling,
cascading on the local hills,
charging and challenging, charging torrents
of protest and blood on the wind.

The dawn rents the borderland,
and the summer comes strongly in its wake:
our language is in these stones,
in Llywelyn’s last place.

Builth Wells
July 1993

English Welsh (Original)

(at the Llanelwedd National Eisteddfod)

The border is near,
its rugged soil continuing
to sear its history on the face
of our language’s acres, our no man’s land.

Our language is Llywelyn’s
faint breath on these stones,
challenging others to utter it,
and stir over its existence.

I catch it, imagine it
as a leaden rain, a featherbed,
our soul, our secret,
blush of life, a little darling:

a moment, a messenger, a song,
a feint, a swooping owl,
the cry of an embrace,
a fright, raindrops, a dead

lock, a remembered knot,
an hour after dawn on a beach,
the legend of our conception,
a fire draught, a full house:

a barrel, a fulfilling,
the smell of a language, a country song,
an oath on a stone, a cry
echoing through the burial mounds:

the echo of the legends’ magic,
a continuation, a fragile life,
a price, a choice, an argument,
we ourselves, our breath . . .

Llywelyn’s faint breath
still alive for us here,
in Builth, where our exiled leader
sought entrance, knocked and knocked:

and the reply is still thrilling,
cascading on the local hills,
charging and challenging, charging torrents
of protest and blood on the wind.

The dawn rents the borderland,
and the summer comes strongly in its wake:
our language is in these stones,
in Llywelyn’s last place.

Builth Wells
July 1993

Anadl Llywelyn

Mae’r ffin yn y cyffiniau,
pridd ei gwytnwch yn parhau
i serio’i hanes ar wyneb
erwau ein hiaith, ein tir neb.

Isel anadl Llywelyn
yw’n hiaith uwch y meini hyn,
yn herio mwy i’w siarad
a chyffroi uwch ei pharhad.

Rwy’n ei dal, ei dyfalu
yn law plwm, yn wely plu,
ein henaid, ein cyfrinach,
yn wrid byw, yn gariad bach:

èn eiliad, yn gennad, yn gân,
yn llewyg, yn dylluan,
yn ochenaid cofleidio,
yn fraw, èn ddafnau glaw, yn glo

marw, yn gwlwm hiraeth,
yn awr wedi’r wawr ar draeth,
yn chwedl ein cenhedlu,
èn awelon tân, yn lond tâ:

yn gasgen, yn gyflenwad,
èn oglau iaith, yn ganu gwlad,
yn rheg ar garreg, yn gri
yn achwyn drwy’r cromlechi:

èn adlais hud y chwedlau,
yn barhad, yn fywyd brau,
yn bris, yn ddewis, yn ddadl,
ni ein hunain, ein hanadl …

Isel anadl Llywelyn
yn fyw i ni yn fan hyn,
ym Muallt, ein llyw alltud
fu’n curo, curo cyhyd:

a’r ateb sy’n wefr eto,
èn rhaeadrau ar fryniau’r fro,
èn rhuthr a her, rhuthr a cherrynt
ymgyrchu’n gwaedu’r gwynt.

(ar achlysur Eisteddfod Genedlaethol Llanelwedd)

Rhwyga’r wawr drwy’r gororau
a’r haf o’i hâl yn cryfhau:
mae’n hiaith yn y meini hyn,
yn lle olaf Llywelyn.

Llanfair ym Muallt
Gorffennaf 1993

Read Next